Roinnt blianta ó shin bhí dán de chuid Áine Ní Ghlinn á mhúineadh sa seomra ranga agam don Teastas Sóisearach - Gealt? Idir sin is seo aistríodh an dán ón chúrsa don Teastas Sóisearach go dtí cúrsa an ArdTeastais.
Is dán é a chuireann síos ar fhear agus pitseamaí á gcaitheamh aige a théann ar bord bus, agus míchompord na ndaoine thart air. Ar ndóigh, ní fios an dtuigfeadh páistí an lae inniu an míchompord seo - is iomaí duine a théann ag spaisteoireacht ar an tsráid agus pitseamaí orthu ó shin!
Thaitin an dán le páistí scoile ag an am - fiú páistí scoile laga, dúshlánacha, neamhghafa. Bhí sé áiféiseach, greannmhar mar dhán ach bhí rian bá agus pathos ag baint leis fosta. 'Something for everybody in the audience', mar a déarfaí.
Mar an gcéanna anseo, fillimid ar théama seo daoine atá rud beag as alt sa saol. Sa chás seo, daoine atá sean agus cúram de dhíth orthu, agus 'sifil na haoise' ar roinnt acu. Tá pathos agus greann ag teacht le chéile sa scéilín seo, 'Hata Zú Mhamó'. Éalaíonn Mamó agus a cairde ón teach altranais ar feadh an lae - ach faoi chúram gariníon Mhamó, Siobhán. Tá Siobhán sa chéad nó sa dara bliain de mheánscoil, nó b'fhéidir an tríú bliain.
Bíodh is go bhfuil an fócas dírithe go príomhá ar an ghariníon, Siobhán, faighimid léargas luachmhar ar na seandaoine sa leabhar. Is anseo a fheicimid an pathos ar obair, mar is rí-léir go bhfuil saol caite ag na daoine seo atá athruithe go mór. Sampla air seo is ea 'sifil na haoise' de chuid Mhamó a thugann le fios dúinn nach dtuigeann sí cé chomh mór is a bhfuil ísliú tagtha ar luach an airgid atá ina glaic aici. Sampla éile ná an gearr-radharc a fhaighimid fá shaol Jeaic le heilifintí roimhe seo. Aon mhaoithneachas a mhothaímid faoi dhuine ar bith de na carachtair seo, áfach, díbrítear é le greann nó le casadh sa scéal.
An t-aon iontas a bhí orm ó thaobh bplota de ná nár scairt Mamaí Shiobháin ar a hiníon nuair a fuair sí an teachtaireacht go raibh sí i ndiaidh a mamó agus a cairde a fhuadach ón teach altranais. Ar ndóigh, in amanna, is deacair idirdhealú a dhéanamh an iad na seandaoine a rinne fuadach ar an chailín nó an í a cailín a rinne fuadach ar na seandaoine, ach oibríonn an cranndaí-bogadaí seo de ghnímh agus de mhothúcháin go maith don scéal. Bogann an scéal ó radharc go radharc, ó ghníomh go gníomh, go beoga bríomhar. Faoin am a fhillimid ar Mhamaí sa scéal tá muid i ndiaidh luasacadh ó ghariníon go seandaoine go tiománaí tacsaí ar ar ais arís. Tá mearbhall orainn féin.
Beidh an leabhar seo úsáideach sa seomra ranga - ag brath ar an ghrúpa is féidir plé beoga a oscailt ar chúram sheandaoine, ról agus feidhm sheandaoine sa sochaí seo againne, neamhspleáchas pearsanta... agus ná bíodh aon dabht orainn gur féidir le páistí déileáil leis na coincheapa seo. Tá ábhar tromchúiseach go leor le haimsiú istigh sa leabhar, maolaithe ag an ghreann. Ach tá an cur chuige scríbhneoireachta anseo sofaisticiúil. Bainfidh páiste soineanta sult as an leabhar mar leabhar greannmhar, sultmhar, bríomhar. Bainfidh páiste a bhfuil taithí acu ar mháthair mhór nó ar athair mór atá ag dul i ngleic le fadhbanna seanaoise an sult céanna as an leabhar, ach déanfaidh siad tuilleadh machnaimh lena chois.
Seo an fáth gur tháinig an dán, 'Gealt?' i mo cheann, is dóigh liom. Chonaic mé páistí 'laga' ag dul i ngleic le coincheapa casta faoi dhaoine le meabharghalar agus iad lánábalta aige mar gheall ar an dan seo. Ar ndóigh, is i mBéarla a bhí an plé mar bhí siad chomh tógtha faoin ábhar agus lánchinnte go raibh siad ag iarraidh a dtuairimí a nochtadh don rang. Ach in amanna is fearr ligint do na rámhaí sa sruth...
Mar an gcéanna anseo. Creidim gur leabhar é seo a léifidh páistí dá ndeoin féin go haonarach agus go mbainfidh siad sult as, ach a mbeidh inghlactha mar lón léitheoireachta ranga.
Aois? Idir 10-15. Ag bun an scála sin, 10, má tá Gaeilge mhaith acu (Gaeilge ó dhúchas nó gaelscoil). Ach beidh sé ina leabhairín inléite agus inspéise le daltaí suas go 14/15 chomh maith, mar gheall ar an ábhar.
Idir leabhar cló agus closleabhar ar fáil.
02 Márta: uasdátú ó Alannah (10), mo chomharsa béal dorais. Thug mé an leabhar di le measúnú a dhéanamh air. Is léitheoir craosach í ach déarfaidh sí leat muna dtaitníonn rud léi. Tá Alannah ag freastal ar Ghaelscoil ach níl aon Ghaeilge ag Mamaí ná ag Deaid.
Líon a haghaidh le lúcháir nuair a chuir mé ceist uirthi caidé mar a bhí an leabhar. 'Iontach, iontach, iontach maith!'ar sí.
Roinnim an fhianaise seo le comhpháirtithe atá ag streachailt ina gcaidrimh toisc go bhfuil réiteach marthanach ann. D'fhág m'fhear céile mé féin agus ár mbeirt pháistí le haghaidh bean eile ar feadh 3 bliana. Rinne mé iarracht a bheith láidir do mo pháistí amháin, ach ní raibh mé in ann an phian a bhí cráite mo chroí a rialú. Bhí mé gortaithe agus mearbhall. Bhí cabhair ag teastáil uaim agus mar sin rinne mé roinnt taighde ar an idirlíon agus tháinig mé trasna ar shuíomh Gréasáin áit ar chonaic mé gur féidir leis an Dr. Ellen, a bhfuil litreoir aici, cabhrú leat leannáin a fháil ar ais. Chuaigh mé i dteagmháil léi agus dúirt sí paidir speisialta agus geasa ar mo shon. Is ábhar iontais dom, tar éis 2 lá, d'fhill m'fhear céile abhaile. Mar sin tháinig muid le chéile agus bhí an oiread sin grá, áthas agus síocháin sa teaghlach. Is féidir leat dul i dteagmháil freisin leis an Dr. Ellen, cúntóir réitigh cumhachtach
ReplyDelete1) buaigh ar ais do iar-bhuachaill
2) Beir fear céile agus bean chéile le chéile
3) stop a chur le tromluí arís
4) leigheas luibhe do VEID agus ailse
5) Fáinne draíochta cumhachtacha
6) charm ádh
7) Obsessions Briseadh
8) Fadhbanna breithe agus toirchis. Déan teagmháil leis trí EMAIL: ellenspellcaster@gmail.com
Whatsapp +2349074881619